Tuesday, November 1, 2011

AHMAD RAZA KHAN BARELWI KI KITABON(BOOKS) KA TARUF:

Bismillahirrahmanirraheem


AHMAD RAZA KHAN BARELWI KI KITABON(BOOKS) KA TARUF:



inki kitabon ke bayan se pahle ham is baat ki taraf viewer ka dhyan dilaana zaroori samjhte hain ki barelwion ko bada chadhakar baat karne ya kahne ki badi aadat(habit) hai, aisa karte waqt ghalat bayaani se kaam lena unme daakhil hai , kitabon ke silsile me bhi unhone hadh se badhkar kaam liya aur aur dalail wa haqeeqat se aankhe moondte hue unki sainkdo(thousands) kitabein ginwa di hain jabki maamla iske ulta(opposite) hai.

Namoona is tarah hai:- inke ek raawi kahte hai-" aala hazrat(ahmad raza) ki kitabon ki tadaat 200 approx thi, ek riwayat hai 350 approx. thi, ek riwayat me 400 batayi gayi, aur ek sahab kahte hai 500 se bhi zyada thi, kuch ka kahna hai ki 600 se zyada thi,

(muqadam tud daulatul makkiya, al jam lul mudad litaali-faatil mujdad)

ek sahab in sabse aage badh gaye aur kaha ki 1000 se bhi zyada thi

(man Huwa ahmad)


jabki haalat yah hai ki inki kitabon ki tadaat jispar kitab ka itelaaq hota hai 10 se zyada nahi hai, shayad yah bhi na ho.

Janab ahmad raza khan ne mustaqil koi kitab nahi likhi, we fatawa likhte aur apne mukhalif ke khilaaf kaafir ka fatawa lagaane me mashgool they, log unse sawal karte aur we apne tamaam madadgaar(helper aalim) ki madad se unke jawab taiyyar karte aur unko kitab wa risaalon(pamphlate) ka roop dekar chhapwa dete


kabhi kabhi kuch kitaben na milne ki wajah se sawalon ko dusre shahron(city) me bhej diya jaata taaki wahan maujood kitabon se unke jawab ko taiyyar karaaye ja saken,

janab barelwi in fatawon ko bina jaanch-parakh(investigation) ke chhapwa dete isi wajah se inke andar uljhaao, pecheedgi rah jaati aur padhne walon ki samjh me na aati.

Janab barelwi tarah tarah ke logon ke likhe fatawon ka koi taareekhi naam rakhte aur use unki taraf mansoob kar diya jaata,
Janab barelwi ka qalam kuch qalam ke jawaab me badi tezgi se chalta tha jinme TAWHEED WA SUNNAT ka bayaan ho

kuch khaas ikhtelaaf waale maslon, elm e ghaib, hajir wa najir, bashar wa noor aur tasarrufaat wa karamaat aur isi tarah ke dusre khurafaati maamlon ke elawa baaqi maslon me janab barelwi ka qalam khoobsoorti se mahroom nazar aata hai,

yah kahna ki unki kitaben 1000 se zyada hain toh ye bhi hasne ki wajah hai

unki mashoor writings jise kitab kaha ja sakta hai wah FATAWA RIZWIYA hai baaqi chhote chhote risaale(pamphlate)

fatawa rizwiya ki 8 jilden hain har jild tarah tarah ke fatawon par based chhote chhote risaalon(pamphlate) par based hain

barelwi hazrat ne apne rahnuma wa sipah salaar ki kitaabon ki tadaat badhaane ke liye usme in chhote chhote risaalon(pamphlate) ko mustaqil kitab kaha hai,

namoone ke taur par har fatawa rizwiya ki pahli jild me in risaalon ko ginaate hain isme 31 Risaalen maujood hain jinko kitaaben bataya gaya hai, inke naam is tarah hain

1- al jawadul hulu

2- tanweerul qindeel

3- aakhiri masail

4- al namiqatul anki

5- rahas-bus-saa-ah

6- habtul hameer

7- masail e aakhir

8- faslul bashar

9- bareequn-noor

10- irtifa-ul hajab

11- annarsul ma-adil

12- at-talab-tul badi'ah

13- barkaatul asma

14- ata urunnabi

15- an-noor wan nooriq

16-sam anaddar

17- husnut-ta-aamum

18- wabul aqaid

19- kawaneenul ulema

20- al jad-dus-saeed

21- mujalla ash sham atah

22- tiwyanul wuju

23- aj jafarul e qawluzfar

24- al-muaalamut-taraaz

25- nibtul qaum

26- ajlil aalaam

27- al ahkaam wal elal

etc.

Kuch 100 pages par mustaqil ek jild me maujood in 31 risaalon ko barelwi hazraat ne apne aala hazrat ki 31 kitaben bataya hai, yah ki duniya ka falan shakhs ne ek hazaar, do hazaar ya isse bhi zyada kitaben likhi hai kahna aasaan hai magar ise Saabit karna aasaan nahi,

barelwi hazraat bhi is uljhan ka shikaar nazar aate hai, kuch aala hazrat farma rahe hain ki unki kitabon ki tadaat lagbhag(aprox) 200 hai lekin ek bete kah rahen hain ki 400 hain

(almujam lul muadid letaalifaat al mujaddid, ad daulatul makkiya)

unke ek khalifa zafaruddin bihari rizwi jab in kitaabon ko ginne baithe to 350 risaale ginwa sake, ek aur sahab ne 548 tak kitaben gini(counts)

(anwar e raza 325)

ab zara yah lateefa bhi sun lijiye ki unhone yah tadaat kis tarah poori ki hai


anwar e raza me unki jo kitaaben likhi hain unme se kuch yahan pesh ki jaati hain taaki padhne walon par zyada kitaben likhne ke daawe ka raaz khul sake


1- haashia sahih bukhari

2-haashia sahih muslim

3-haashia an nisai

4-haashia ibne majah

5-haashia at taqreeb

6-haashia musnad imam azam

7-haashia musnad ahmad

8-haashia khasais e qubra

9-haashia kanzul amaal

10-haashia al asaba

11-haashia kitabul asma wal sifaat

12-haashia shams waazigah

13-haashia maujuaat kabeer

14-haashia umdatul qari

15-haashia fath ul bari

16-haashia faizul kadeer

17-haashia nasburraaya

18-haashia ash atul lam aat

19-haashia baharul anwaar

20- haashia musamarah wa masabirah

21-haashia tahzibut tahjeeb

22-haashia tahfatul ikhwan

23-haashia mifta hus sa-aadah

24-haashia meezanus sariah

25-haashia kashful ghamma

26-haashia al hadaya

27-haashia bahrurraiq

28-haashia rasail e shami

29-haashia munyatul musalla

30-haashia at tahawi

31-haashia fatawa khaaniyah

32-haashia fatawa khairiyah

33-haashia fatawa aziziyah

34-haashia sharh e shifa

35-haashia kashfuz zunnoor

36-haashia taajul urus

37-haashia ad daarul maknoon

38-haashia usulul hindsa

39-haashia taiseer sharah jamius sagheer

40-haashia sunan tirmizi

41-haashia kitabul aasaar

42-haashia sunan darimi

43-haashia nelul awtaar



44-haashia at targhib wa tarheeb

45-haashia tazkiratul huffaz

46-haashia irshaadul saari

47-haashia mir'aatul mafateeh

48-haashia meezanul etidaal

49-haashia al ilal lul mutna hiyah

50-haashia musnad imam shafai

51-haashia sharah fiqh akbar

52-haashia badaius sanaiyah

53-haashia fatawa alam giri

54-haashia fatwa zarqaani

55-haashia sharah chaghmini

56-haashia kitabul khiraaz

57-haashia kitabul anwaar

58-haashia fatawa bajajiyah

59-haashia meezanul afkaar


yani we tamam kitaben jo ahmad raza khan sahab ke paas thi aur unke paas rahti aur unhone in kitabon ke kuch panno(pages) par taaliqan(marks) ya kuch likh diya to un kitabon ka bhi aala hazrat ki kitaben maan liya gaya hai, is tarah to kisi shahks ke baare me kaha ja sakta hai ki uski hajaaron kitaaben hain.


Meri (allama ehsan ilahi zaheer) library me 15000 se zyada kitaben maujood hai inme se hajaaron kitaben mere mutaale me rah Chuki hai khud "al-barelwiyah" ko taiyyar karne ke liye maine( allama ahsan ilahi zaheer rh) 300 se zyada kitabon wa risaalon par gaur kiya aur lagbhag(approx) har kitab ke haashiye par taaliqaat(marks) bhi likhi hai is hisaab se meri kitaaben hazaaron se bhi zyada ho jaati hain,

agar yahi maamla ho to usme fakhr(proud) ki kaun si baat hai??


Aakhir me ham phir isi silsile me barelwi hazraat ke farman ko duhraate(repeat) hain,

khud ahmad raza khan farmate hain ki unki kitabon ki tadaat 200 hai, unke ek khaleefa ka irshaad hai 350, bete ka kahna hai 400, anwar e raza ke mutabik 548, bihari shahab ka kahna hai 600 hain aur ek aur shahab kahte hain ki 1000 hain

(al mujmi lul mujaddid, ad daulatul makkiya, anwar e raza, hayaat ala hazrat, man huwa ahmad raza 25)


"aala hazrat ki tamam we kitaben wa risaalen jo aaj tak chhapi hain unki tadaad 125 se zyada nahi hain"

(anwaar e raza 325)




Aur ye wahi hain jinke collection ka naam fatawa rizwiya hai, ham yahan barelwi hazraat ki ek jhooti baat naqal karte hain..


Mufti buhan ul haq qadri likhte hain:-" aala hazra t ke mujadid hone ki shahadat aapka fatawa ka bhandaar(collection) hai jo bade size ki 12 jildon me hai aur har jild me 1000 se zyada page hain"

(aala hazrat barelwi-180)

in baat ko chhodte hue ki in fatawon ki ilmi haisiyat wa qeemat kya hai ham unke jhoot ka khulaasa zaroori samjhte hain,

yah kahna ki 12 jilden hain saraasar ghalat hai uski sirf 8 jild hai, badi size ki sirf 1 jild hai,

saari jildon ke baare me yah kahna ki we bade size ki hain yah bhi khula jhoot hai, inme se koi bhi 1000 pages se zyada ki nahi hai. bade size wali jild ke kul 264 page hain, baaqi jildon ke pages ki tadaat 500 ya 600 se zyada nahi, baherhaal 1000 page kisi bhi jild ke nahi hain



Hamne is topic ke baare me itna detail se isliye bayan kiya taaki malum ho sake ki barelwi log janab ahmad raza ki tareef me kitna badha chada kar kaam lete hai.

Yah baat bhi kaabil e gaur hai ki fatawa likhne me ahmad raza shahab akele na they balki unke tamam madadgaar bhi they, unke paas fatawon ke shakl me sawal aate to we unka jawab apne helper ke jimme kar dete, janab barelwi apne helparon ko dusre shahron me bhi bhejte

(hayat ala hazrat 244)


zafaruddin bihari ne apne aala hazrat ka ek khat(letter) bhi apni kitab me naqal kiya hai jo is topic ko samjhne me kaafi hadd tak kifayati saabit ho sakti hai..

Janab ahmad raza khan barelwi apne kisi ek saathi ko muntakab karke likhte hain:-" tafsir ruhul ma'aani kaunsi kitab hai aur yah aloosi baghdadi kaun hain? Agar inki haalaat e zindagi aapke paas ho to mujhe likh bhejen aur mujhe al madaarik ki kuch ibaaraton ki bhi zarurat hai"

(hayat aala Hazrat 266)


kisi aur masle ka zikr karke ek aur khat me likhte hain:

" mujhe in kitabon ki falan masle ke baare me poori ibaraton ki zarurat hai agar aapke paas ho to bahut accha warna patna(capital of bihar , state in India) jaakar in kitabon me se ibaaratein naqal karke bhej den

1- taatar khaniyah

2- zaad ul maad

3- aqdul fareed

4- nujhatul majalis

5-tajul urus

6-qamoos

7-khaalhq zamkhasri

8-maghrib matrazi

9-nihaya ibnul aseer

10-majmaul bahar

11- fathul bari

12-umdatul qari

13-irshadus sari

14- sharah muslim nawawi

15-sharah shumail tirmizi

16-as sirazul muneer

17-sharah jaamius sageer


baherhaal pichle saare nusus se saabit hota hai ki janab ahmad raza akele fatwa nahi diya karte they balki unke bahut se saathi bhi they jo tarah tarah ke sawaalon ka jawab dete aur unke aala hazrat unko apne naam ke saath jod lete